Körlük ve Vicdan

08.10.2025 00:00

Müslüman yalan söylemez. Müslüman iftira atmaz. Müslüman dedikodu ve gıybet yapmaz. Kaynağını bilmediği, emin olmadığı bir şeyi sırf kendi düşüncesinde olanlar paylaştı diye yaymaz, sosyal medyada dolaşıma sokmaz. Kendi görüşünde olmayanları rencide etmek, karalamak için İslam'ı araçsallaştırmaz. Daha da ötesi, "İslam adına mücadele ediyorum" diyerek her türlü yolsuzluğu, sahtekârlığı, adam kayırmayı, fitneyi ve fesadı meşrulaştırmaz.

Ama ne yazık ki hayatımızda bunun örneklerini bolca görüyoruz. Sırf emekli maaşını yükseltmek için, emekliliğine günler kala türlü hilelerle "Genel Müdür Muavini", "Genel Müdür" ya da "Daire Başkanı" koltuğuna oturanların, ardından da yüksek emekli maaşı bağlandığında asgari ücretle geçinmeye çalışanlara "hamd edin, şükredin, nankör olmayın" demesi vicdanları yaralıyor. Dahası, bu düzenbazlığı sabah akşam ayet-hadis paylaşarak, dindarlık gösterisi yaparak örtmeye kalkmaları, inancı istismar etmenin en çirkin hali.

José Saramago, Körlük kitabında der ki:

"İnsanlar gözlerini kaybettiklerinde değil, vicdanlarını kaybettiklerinde körleşir. Körlüğün en tehlikeli biçimi, görmek istememektir. Bu körlük toplumları felakete sürükler; çünkü görmeyen gözden çok, duymayan vicdan felakettir."

Bugün etrafımıza bakınca, bu sözlerin ne kadar gerçek olduğunu görüyoruz. Bir partinin yanlışlarını canla başla savunanlar ve en küçük bir eleştiride bile hemen karşı atağa geçenler aslında o yanlışlardan menfaat sağlayanlardır. İktidar ya da muhalefet fark etmez; partinin gücünden nemalananlar için eleştiri sadece fikir beyanı değildir, kendi çıkarlarına dokunan bir tehdittir. Bu yüzden de bütün güçleriyle o yanlışı korur, eleştireni susturmaya çalışırlar.

Oysa aklı başında bir insan kendi partisinin bile yanlışlarını görmezden gelmez. Aksine, doğruya ulaşması için uyarır, ikaz eder. Körü körüne savunmak, sadece çıkarın işareti olabilir.

Elbette karşı cenahta da farklı bir körlük var. Elinde rakı kadehi, yakasında Atatürk rozetiyle "aydın" olduğunu söyleyip, geri kalan herkesi aptal, cahil, yobaz ilan edenlerin tavrı da aynı zihniyetin farklı bir yansımasıdır. Bir taraf dini, diğer taraf ideolojiyi istismar eder.

Oysa insanlık da Müslümanlık da ancak ahlakla, adaletle, merhametle savunulabilir. Adalet yoksa, merhamet yoksa, ahlak yoksa; ne Müslümanlık kalır, ne aydınlık, ne de entelektüellik…

Ve unutulmamalıdır ki; toplumlar en çok vicdanlarını kaybettiklerinde çöker. Eğer böyle giderse, körlüğümüz bizi uçurumun kenarına sürükleyecek. Ama hâlâ bir umut var: Gözünü kapatanların değil, vicdanını açık tutanların sayesinde bu ülke yeniden doğrulukla, adaletle, merhametle ayağa kalkabilir. Çünkü bir toplumun gerçek ışığı, körleşmeyen vicdanlardır.