Din Adamı Yoktur, Dindar İnsan Vardır

02.07.2025 00:00

İnsanları kandırmanın en kolay yollarından biri ne yazık ki dindir. Çünkü din, insanın en zayıf noktasıdır. İnandığıyla aldatılan tek varlık belki de insandır. Karl Marx'ın "Din halkların afyonudur" sözü, her ne kadar tüm inançları toptan mahkûm eden bir yaklaşım taşısa da, maalesef günümüzde hâlâ bir karşılık bulabiliyor. Tarih boyunca dinin suistimali hep vardı, olmaya da devam ediyor. Diğer inanç sistemlerinde bu sömürü zamanla azalırken, İslam coğrafyasında hâlâ güçlü bir şekilde sürmesi düşündürücüdür.

Bu durumun temelinde, inanan insanların dinlerine olan saf bağlılığı kadar, okuma ve sorgulama konusundaki zayıflıkları da yatıyor. Oysa Allah'ın ilk emri "Oku" idi. Ama okumadık. Okusak da anlamadık. Anlasak da yaşamaya cesaret edemedik. Çünkü çoğu zaman sözün peşinden gittik, özün değil. Kur'an elimizdeydi ama biz kulağımızı hocaya verdik, aklımızı ise bir kenara bıraktık.

İşte bu yüzden, dinin bir mesleğe dönüşmesi, büyük bir kırılmadır. İslam'da "din adamı" kavramı yoktur; dindar insan vardır. Ama biz dini bir geçim kapısına, bir kariyer basamağına çevirdik. Cübbesiyle, sarığıyla, kürsüdeki hâliyle gelen otoriteyi sorgulamayı dahi düşünemez olduk. Oysa İslam, bireyin doğrudan Allah'la kurduğu ilişkiyi esas alır. Araya aracı koymak, anlamadan ezberlemek, hakikatin üstünü örter.

İmamlığın, şeyhliğin, cemaat önderliğinin kazanç ve nüfuz kapısına dönüştüğü bir yerde, ahlaktan ve adaletten söz etmek zorlaşır. Cami yapmakla, imam hatip tabelalarını çoğaltmakla, Kur'an kursları açmakla sorunlar çözülmez. Mesele, binalar değil, zihinlerdir. Beynimizde ve kalbimizde Allah'a inanmadıkça, sahici bir değişim mümkün değildir.

Bugün ibadet eden insan, çoğu zaman otomatik olarak "iyi insan" sayılıyor. Oysa bu sadece bir algıdır. İbadet etmek, başlı başına ahlaki bir üstünlük sağlamaz. Allah'a yakın olan, en dürüst, en adil ve en merhametli olandır. Ama halkımız camide gördüğü birine kolayca güvenir. Çünkü dini görünüş, içeriği sorgulamadan önce gelir. Ve bu da kandırılmanın zeminini oluşturur. Ahlâkı olmayan dindarlık, toplumu içten çürütür.

Bazıları diyor ki: "Neden hep dindarları eleştiriyorsun?" Çünkü ben bir Müslümana yanlışı yakıştıramıyorum. Yanlışı alenen yapan bir inançsıza değil, yanlışı dinle süsleyen dindara itiraz ediyorum. Çünkü hakikati savunmak, önce kendi mahallene ayna tutmakla başlar. Geleneksel öğretilerle şekillenmiş, "ata dini" anlayışıyla büyümüş Müslümanların hâlâ cami yapmayı okul yapmaktan daha sevap sayması, bilimden ve akıldan ne kadar uzaklaştığımızı gösteriyor.

Bütün bunlara rağmen, gerçekten inanan, inandığı gibi yaşayan, çıkar gözetmeden dini tebliğ eden, zihnen ve bedenen İslam'a hizmet eden güzel insanlar da var elbette. Onları tenzih ediyorum. Fakat onlar azınlıkta. Ve bu azınlık, çoğunluğun gafletiyle baş etmeye çalışırken her geçen gün daha da yoruluyor.

Bu yüzden cuma günü hangi camide ne hutbe okunacağını merak etmektense, hangi insan neyi okudu, neyi sorguladı, neyi değiştirdi diye merak etmemiz gerekiyor.

Çünkü değişim; dua kadar düşünmeyi, ibadet kadar adaleti, cemaat kadar birey olmayı da gerektiriyor.