"CEZAEVLERİNİN MEVCUT DURUMU İNSAN ONURUYLA BAĞDAŞMIYOR!"

3. Göz Gazetesi Köşe Yazarı Nur Demir, Yeni yargı paketleri, infaz rejimi ve Cezaevlerinin mevcut durumu başta olmak üzere birçok konuyu Bağımsız İstanbul Milletvekili İsa Mesih Şahin ile konuştu. Çok ses getirecek röportajda özellikle cezaevlerinin kapasite doluluğu nedeni ile insan onuruna yakışmayacak durum birçok gerçeği yeniden ortaya koydu. Diğer yandan da Covid mağdurlarının yaşadıkları da ilk kez duyacağınız önemli açıklamalarla bu röportajda. gerçekleştirilen röportajda İsa Mesih Şahin, Türkiye'de adalet sistemine dair önemli değerlendirmelerde bulunmuştur. Röportaj, güncel yasal düzenlemeler, infaz rejimi, Covid dönemiyle bağlantılı eşitsizlikler, uzlaştırma kurumunun kapsamı ve cezaevlerindeki kapasite sorunu üzerine yoğunlaşmıştır.

30.09.2025 15:57

"CEZAEVLERİNİN MEVCUT DURUMU İNSAN ONURUYLA BAĞDAŞMIYOR!"

Gündeme olan Yasal Düzenlemeler hakkındaki düşünceleriniz ?
Türkiye'nin kapsamlı bir adalet reformuna ihtiyacı var
Türkiye'de adalet kurumunun "yargı organının yapısal sorunları" ve "kitlesel mağduriyetler" olmak üzere önemli sorunları vardır. Son dönemlerde çıkarılan yargı paketleri önemli düzenlemeler içermekle birlikte birçok kitlesel mağduriyete çözüm sunamadığı için eksik kalmıştır. Bu nedenle bütün siyasi partilerin konuyu siyaset üstü bir mesele olarak ele alması ve uzlaşıyla kapsamlı bir yargı reformunun TBMM'de yapılması gerekmektedir.

Konuya vakıf olduğunuzu biliyoruz peki bu süreçe dair öngörünüz nedir ?
Yeni bir infaz rejimi düzenlemesi yapılmalıdır
İnfaz kanunumuz çok sayıda değişikliğe uğrayarak yamalı bohçaya dönmüştür. En son 31 Temmuz Covid düzenlemesinde olduğu gibi farklı zamanlardaki farklı uygulamalar eşitlik ilkesini zedelemiştir. Dolayısıyla devlete ve adalete güven ilkesi yara almıştır.
Bu tabloda vatandaşta oluşan 'cezasızlık algısı' kavramını da ortadan kaldıracak şekilde adil, eşitlikçi ve gerçekçi bir infaz rejimi düzenlemesi yapılması büyük bir ihtiyaçtır. Yapacağımız infaz düzenlemesi bir daha değiştirmeye ihtiyaç duymayacak şekilde hazırlanmalıdır.

10.Yargı paketinde ki en büyük beklenti Covid yayasıydı ancak Ekim ayında olacağına dair görüşler var siz ne düşünüyorsunuz?
31 Temmuz Covid düzenlemesi adaletin gereği olarak yeniden düzenlenmelidir.
14/07/2023 tarihinde TBMM'de yasalaşan yargı paketinde 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanuna Geçici 10. Madde eklenmiştir. Buna göre "31/07/2023 tarihi itibarıyla hükümlü olanlardan cezasının infazı 5 yıl ve altında olanlar için denetimli serbestlikten yaralanma imkanı sunulmuş" ve bu kapsamdaki hükümlüler cezaevinden tahliye edilmiştir.
Bu kanun, suç tarihini değil de hüküm tarihini esas alarak eşitliğe aykırı bir duruma sebep olmuştur. Bu durumda "aynı suçu işleyen, aynı cezayı alan kişiler farklı infaz rejimine tabi olmuş oldular." Dolayısıyla on binlerce insan mağdur edilmiştir. Yeni bir düzenleme yapılarak bu eşitliğe aykırı durum ortadan kaldırılmalı ve söz konusu mağduriyetler giderilmelidir.

Yasal düzenlemelerde olması gerekenler sizce nedir ?
Uzlaştırma Kurumunun kapsamının genişletilmelidir.
Uzlaştırma kurumu, uyuşmazlığın yargı dışı yolla adli makamlar denetiminde çözümlenmesini amaçlayan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir.
Uzlaştırma kurumu, bir taraftan mağdurun mağduriyetinin giderilmesini yani hakkının verilmesini sağlar, öte yandan da failin de topluma kazandırılması için faile bir şans sunar. Burada önemli olan mağdurun rıza göstermesi ve mağduriyetinin giderilmesidir. Aksi halde uzlaşma söz konusu olmayacaktır.
Uzlaştırma kurumu; "yargı organının yükünü alması, toplumsal barışa katkı sunması açısından ve ceza infaz kurumlarının yükünü azaltması bakımından" faydalı bir kurumdur. Dolayısıyla kapsamının genişletilmesi bu açılardan önem arz etmektedir. Kaldı ki Eski Adalet Bakanı Sn. Bekir Bozdağ da uzlaştırma kurumunun kapsamının genişletilmesi gerektiği yönünde bir açıklaması olmuştu. Yani iktidarın da bu konuda bir düşüncesi olduğunu görüyoruz.
Son zamanlarda bu konuda özellikle TCK 158. Madde kapsamında bir beklenti oluşmuştur. Özellikle banka kartını kullandıran veya başkaca sebeplerle kandırılan gençlerin sürüklendiği bu suç kapsamında gençler mağdur olmaktadır. Dolayısıyla en azından bu suçun uzlaştırma kurumunun kapsamına sokulması yoluyla gençlerin mağduriyetinin giderilmesi beklentisi vardır.
Kamuoyu vicdanını rahatsız etmeyen konularda uzlaştırma kurumunun kapsamının genişletilmesinin büyük faydalar sağlayacağı açıktır ve bu düzenleme geciktirilmeden yapılmalıdır.

Son olarak Cezainfaz kurumlarındaki Kapasite aşımına dair görüşünüz ?
Cezaevlerinin mevcut durumu insan onuruyla bağdaşmıyor
Cezaevlerinde bulunan tutuklu ve hükümlü sayısının 420 binin üzerinde olduğu bilgisine sahibiz. Oysa bu sayı mevcut cezaevleri kapasitesinin çok üzerindedir. Dolasıyla mevcut yatakhanelerin yetersiz olduğu, yerlere yataklar atılmak zorunda kalındığı, bu durumun sağlık sorunlarını beraberinde getirebileceği ve tutuklu ve hükümlülerin psikolojisini olumsuz etkileyeceği aşikardır.
Tutuklu da olsa hükümlü de olsa, her bir vatandaşın insan onuruna saygılı bir biçimde muamele görmeye hakkı vardır. Cezaevlerinin amacı suçluyu belirli bir süre toplumdan uzaklaştırmak olduğu gibi aynı zamanda ıslah ederek yeniden topluma kazandırmaya çalışmaktır. Verimli bir ıslah içinse öncelikle infaz yer ve koşullarının insan onuruna uygun olması gerekir. Aksi halde suçluyu topluma kazandırmak imkansızlaşır. Bütün bu koşulları uygun hale getirmek devletin yükümlülüğüdür.