3. Göz Medya Uyarmıştı: AYM Kararı Devleti Tazminata Mahkûm Etti

25.06.2025 11:53

Anayasa Mahkemesi (AYM), kalabalık koğuşlarda insan onuruna aykırı şekilde tutulan bir mahkûmun başvurusunda hak ihlali kararı verdi ve devleti tazminat ödemeye mahkûm etti. Karar, cezaevlerinde yaşanan kronik doluluk ve insani olmayan koşulların artık yargı tarafından da tescillendiğini ortaya koydu. Bu gelişmeyle birlikte mahkûm yakınları ve avukatlar, benzer durumda olan tutuklu ve hükümlüler adına dava açmak için harekete geçti.

3.Göz Medya Genel Koordinatörü İrfan Aydın, cezaevlerinde yaşanan bu hak ihlallerine uzun süredir dikkat çekiyor ve kamuoyunu uyarmaya devam ediyordu. Özellikle son aylarda artan kapasite krizine karşı yazılı ve görsel medyada yaptığı açıklamalarda, "Bir yatağın üç kişi tarafından paylaşıldığı bir infaz sistemi hukukla, insan onuruyla bağdaşmaz" ifadelerini kullanarak devletin bu sorunu görmezden gelmesinin büyük hak ihlallerine yol açacağı uyarısında bulunmuştu.

İrfan Aydın'ın bu uyarıları şimdi resmi olarak karşılık buldu. AYM kararıyla birlikte artık cezaevindeki kötü koşullar sadece bir iddia olmaktan çıktı, yargı kararıyla tespit edilmiş bir gerçek haline geldi. Aydın, kararı "gecikmiş bir adalet" olarak değerlendirerek, bundan sonra tüm kurumların insan haklarına dayalı bir infaz sistemine geçmesi gerektiğini vurguladı. "Bu sadece bir cezaevi meselesi değil, aynı zamanda devletin hukukla olan ilişkisini test eden bir eşiktir" dedi.

İŞTE KONU İLE İLGİLİ BASINA YANSIYAN HABERLER…

Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) cezaevi koşullarına ilişkin yeni bir kararı çıktı. Devlet, sekiz kişilik odada 27 mahkûmla birlikte kalan, ikinci bir battaniye verilmeyen, ailesinin getirdiği eşyaları alamayan davacıya 100 bin lira tazminat ödeyecek.

AYM, cezaevleri şartlarına ilişkin çarpıcı bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, bir mahkûmun beş yıl kaldığı cezaevinde kalabalık koğuş, kötü şartlar ve ailesi tarafından kendisine getirilen kıyafetlerin teslim edilmemesi sebebiyle yaptığı başvurunun reddedilmesini hak ihlali saydı ve 100 bin TL tazminat ödenmesine hükmetti.

Cezaevi Şartları Nasıl Olmalı?

AYM'nin kararına göre, çok kişilik koğuşlarda her bir hükümlü için en az 4 metrekare zemin alanı olmalı, banyo ve tuvalet gibi sıhhi bölümler bu hesaptan ayrı tutulmalı, ayrı bir uyku yeri bulunmalı. Başvurucuya 112 gün boyunca 3 metrekare alan düştüğüne işaret edilen kararda, kötü muamele yasağını ihlal edildiği ifade edildi.

Cezaevlerinde 115 Bin Kişilik Fazlalık

Türkiye cezaevlerinde yıllardır süregelen kapasite sorunu, 2025 yılı itibarıyla rekor seviyelere ulaştı. Adalet Bakanlığı'nın Haziran 2025 verilerine göre, Türkiye genelinde toplam 405 ceza infaz kurumu bulunuyor. Bu kurumların toplam kapasitesi 301 bin 397 kişi ile sınırlı olmasına rağmen, cezaevlerinde kalan tutuklu ve hükümlü sayısı 416 bin 927'ye ulaştı. Bu tablo, cezaevlerinin kapasitesinin yaklaşık 115 bin kişi üzerinde dolu olduğunu ortaya koyuyor.

Doluluk Oranı Yüzde 33'ü Aştı

Cezaevlerindeki aşırı kalabalık, yılın başından bu yana hızla artıyor. Ocak ayında yüzde 27,5 olan kapasite aşımı, Haziran ayı itibarıyla yüzde 33 seviyesine yükseldi. Türkiye cezaevleri uzun süredir aşırı doluluk sorunu ile gündemdeyken, bu yeni veriler ceza infaz sistemindeki yapısal sorunların daha da derinleştiğini gösteriyor.

Kadın ve Çocuk Mahpus Sayıları Dikkat Çekiyor

Adalet Bakanlığı'nın açıkladığı istatistiklere göre, cezaevlerinde kalanların 18 bin 727'si kadın, 4 bin 293'ü ise çocuklardan oluşuyor. Çocuk mahpus sayısındaki artış, özellikle insan hakları örgütleri ve kamuoyunun dikkatle takip ettiği bir başlık haline geldi. Uzmanlar, cezaevinde bulunan çocukların eğitim, sağlık ve psikolojik destek hizmetlerinden yeterince faydalanamadığını ve bunun uzun vadede daha ciddi sosyal sorunlara yol açabileceğini vurguluyor.