Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan İran-İsrail Krizine örnek duruş

25.06.2025 10:37

Ortadoğu'da son haftalarda art arda yaşanan İran-İsrail gerilimi, uluslararası kamuoyunda derin endişelere neden olurken, Türkiye bölgesel barışın tesisi için kritik bir diplomatik inisiyatif üstlendi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çatışmaların büyümesini önlemek ve taraflar arasında diyalog zemini oluşturmak amacıyla yürüttüğü çok taraflı temaslarla dikkat çekti.

13 Haziran'da başlayan karşılıklı saldırıların ardından bölgede tansiyon hızla yükselmiş, İsrail'in İran'daki askeri ve nükleer tesisleri hedef alan operasyonlarına İran'dan balistik füze ve drone saldırılarıyla karşılık verilmişti. Çatışmaların sivilleri hedef almaya başlaması üzerine uluslararası tepki artarken, Ankara diplomatik devreye giren ilk ülkeler arasında yer aldı.

Erdoğan'dan Net Mesaj: "Mazlumun Mezhebi Olmaz"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz hafta İstanbul'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Olağanüstü Dışişleri Toplantısı'na ev sahipliği yaptı. Zirvede Türkiye'nin önerisiyle bir "temas grubu" kurulması kararı alınırken, Erdoğan yaptığı konuşmada İsrail yönetimini sert sözlerle eleştirdi:

"Ortadoğu'yu savaşın eşiğine getiren Netanyahu hükümeti sadece bölge halklarını değil, barış umutlarını da hedef alıyor. Biz, Şii ya da Sünni ayrımı yapmadan mazlumların yanındayız."

İİT toplantısında alınan kararlar doğrultusunda Türkiye, Suudi Arabistan, Endonezya, Katar ve Cezayir'in de içinde yer aldığı diplomatik bir temas grubu oluşturuldu. Bu grup, çatışmaların durdurulması ve insani yardımların ulaştırılması amacıyla taraflarla doğrudan görüşmeler yürütecek.

Arabuluculuk Girişimi: Erdoğan-Pezeshkian Görüşmesi

İran'da cumhurbaşkanlığı görevine seçilen Mesud Pezeshkian ile ilk temas kuran liderlerden biri olan Erdoğan, telefon görüşmesinde Türkiye'nin arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu iletti. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Erdoğan görüşmede şu mesajı verdi:

"Türkiye olarak bölgemizde yeni bir savaşın patlak vermemesi için sorumluluk üstlenmeye hazırız. Her iki tarafa da itidal çağrısı yapıyor, diplomasi yolunu açık tutmalarını bekliyoruz."

Ayrıca Erdoğan, Almanya Başbakanı Merz ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de ayrı ayrı görüşerek, çatışmanın büyümemesi yönündeki ortak hassasiyetleri dile getirdi.

Savunmada Stratejik Adım: Füze Üretimi Hızlanıyor

Erdoğan, 20 Haziran'da yaptığı bir açıklamada ise Türkiye'nin caydırıcılığını artıracak bir adımı duyurdu. "Türkiye'nin savunma gücünü pasif bir izleyici olarak tutamayız" diyen Cumhurbaşkanı, orta ve uzun menzilli füze üretiminin hızlandırılacağını belirtti. Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yürütülen projelerin bu kapsamda yeniden önceliklendirildiği kaydedildi.

Bu hamle, Türkiye'nin sadece diplomasi masasında değil, gerektiğinde caydırıcı askeri kapasitesiyle de bölgesel denge unsuru olma hedefini yansıtıyor.

Türkiye Denge Unsuru Rolünde

İran-İsrail geriliminin bölgeyi uçurumun eşiğine getirdiği bu dönemde, Türkiye'nin hem İslam ülkeleri hem de Batılı aktörlerle yürüttüğü çok yönlü temaslar dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliğinde izlenen bu dış politika çizgisi, Türkiye'yi "barış için güvenilir muhatap" konumuna taşıyor.

Uzmanlara göre Türkiye'nin bu süreçte üstlendiği aktif rol, sadece güncel bir kriz yönetimi değil, aynı zamanda bölgesel vizyonunun da bir yansıması.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sadece krizleri yönetmekle kalmayıp, aynı zamanda mezhepler ve siyasi kamplaşmalar arasında bölünmüş İslam coğrafyasına birleştirici bir vizyon sunuyor. İran-İsrail krizinde sergilediği tutum da bunun son örneği. Şii-Sünni ayrımına girmeden, hem Tahran'la hem Körfez ülkeleriyle eş zamanlı diyalog kurabilen nadir liderlerden biri olarak Erdoğan, "ortak akıl ve ümmet birliği" çağrısını sahada somut girişimlerle destekliyor.

İslam İşbirliği Teşkilatı çatısı altında oluşturulan temas grubunun mimarlarından biri olan Erdoğan, bu inisiyatifle sadece ateşkes ya da insani yardım konularında değil, aynı zamanda İslam dünyasında parçalanmışlığa karşı da güçlü bir siyasi duruş sergiliyor. Türkiye'nin tarafsız, yapıcı ve kuşatıcı yaklaşımı, Erdoğan'ın bölgesel çatışmalar karşısında yalnızca müdahil değil, aynı zamanda bütünleştirici bir lider olarak konumlanmasını sağlıyor. Haber-Muharrem Değirmen / 3. Göz HRA