Ormanlarımızı yakan tasarruf

05.08.2025 03:32

Sürekli okuyucularım ve izleyicilerim iyi bilir. Yazılarımda ve yayınlarımda sık sık şu cümleyi kurarım:

"Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in yaptığını rahmetli Şamam Nenem de yapardı."

Bunu söylerken ya da yazarken de şu gerçekten yola çıkarım.

Mehmet Şimşek'in tek yaptığı milletten vergi ceza ve harç toplamak.

Ne kamu harcamalarında tasarruf ne yapısal reform ne yabancı doğrudan yatırım.

Zira bütün ekonomistler "Yapısal reformları ve yabancı doğrudan yatırımları unuttuk zaten. Hiç değilse kamu harcamalarında tasarruf yapsın" derken, o sadece personel servislerinin kaldırılması, personel kıyafet yardımlarının kaldırılması gibi adımlar atıyordu.

Kamunun esas gereksiz giderlerine asla dokunmuyordu.

***

Orman yangınlarından sonra öğrendik ki Mehmet Bey, oturduğu yerden ormanlarımızın kaderini belirleyecek tasarruf önlemleri de almış.

Orman yangın yol yapımı, yangın eğitim yolları gibi yatırım ödenekleri 2025 yılında tasarruf tedbirleri çerçevesinde geri çekilmiş. Sonra da ödenmemiş.

Tasarruf bununla da sınırlı kalmamış.

Yangın ve hizmet araçlarının tamir-bakım-akaryakıt giderlerinin ödenekleri kısıtlanmış.

İşletmelere makine ikmal işlerinde bürokratik süreyi uzatacak zorunluluklar getirilmiş.

Dört beş aydır rapor zorunluluğu uygulanıyormuş.

Örneğin bir ikmal harcaması yapıldığında rapor hazırlanıyor, bölge müdürlüklerince onaylandıktan sonra genel müdürlük onayı isteniyor. Genel Müdürlük onaylarsa ödenek veriyor. Haliyle sanayide tamir edilen araçlar için yapılan ödemeler uzun süre gecikiyor. Saymanlar esnafla sorunlar yaşıyor, KDV'sini ödediği halde yaptığı işin karşılığını alamayan esnaf orman araçlarının tamir ve bakım işinden uzak duruyor.

***

Bir orman aracının tamir faturası için Genel Müdürlük izni ve onayı 20 gün ile 1 ay arasında bir sürede çıkıyor.

İzin çıktıktan sonra da nakit ödenek sorunu yaşanıyor. Bu sorunun da iki boyutu var:

1) Genel Müdürlükten gelen ödenek fatura tutarlarını tam karşılanmıyor. Örneğin 3 milyon talep eden işletmeye Genel Müdürlükten 700 bin lira gibi rakamlar gönderiliyor. Bu arada ödeneklerin düşüklüğünü değerlendirirken işletmelerin personel gibi başka giderlerinin olduğunu da unutmamak lazım.

2) Genel Müdürlük işletmelerden gelen nakit talebini sabah karşılıyor. Akşam da o işletmenin hesabında kalan bakiyeyi sadece 5 bin lira bırakarak otomatik olarak geri çekiyor.

İşletmeler, bu tür parasal ihtiyaçlarını tomruk satışı gelirlerinden karşılamak istediğinde de mevzuat engeline takılıyor. Kasasından ödeme yapanlara soruşturma açılıyor.

***

Peki Orman Genel Müdürlüğü tomruk satışı gibi alanlardan gelen paraları ne yapıyor?

Birçok kamu kurumunun yaptığı şeyi yapıyor.

Faize ya da repoya yatırıyor. İşletmelerin tamirat, ikmal işleri için gerekli ödenekleri beklerken Genel Müdürlük kasasındaki parayı faizde repoda değerlendiriyor.

Arasöz kepçe gibi araçların tamiri ve bakımında bunlar yaşanırken helikopter ve uçaklar konusunda neler yaşanıyordur kim bilir?

***

Bir de kıyafet meselesi var. Birkaç yıldır aslında ülkenin gündemine değişik şekilde geliyor. Son zamanlarda kamu kurumları çalışanlarına dağıtması gereken iş güvenliği kıyafetleri konusunda "kıyafet yardımı" uygulaması başlatıldı.

Sendikalarla yapılan pazarlıklarda sözleşmelere "kıyafet yardımı" şartı koyduruyor.

Bu şart sahadaki personeli şöyle etkiliyor:

Kıyafet yardımından gerekmediği halde masa başında oturanlar ve yöneticiler de yararlanıyor. Haliyle sahadaki personelin iş güvenliği kıyafetlerine harcanması gereken paranın önemli bir kısmı da hak etmeyen personele kıyafet yardımı olarak gidiyor. Kurum iş güvenliği kıyafetlerine ayırdığı bütçeyi kısmak zorunda kalıyor.

***

Kamunun taşıt tasarrufu konusundaki icraatına bakarsanız ne demek istediğimi daha iyi anlarsınız:

Altı aylık sürede kamu tarafından gerçekleştirilen taşıt satışlarından sadece 5 milyon 109 bin TL gelir elde edilmiş. Ancak bu rakam kamu araç envanterinin küçültülmesi amacına hizmet edememiş. Çünkü aynı dönemde, 161 milyon 181 bin lira taşıt alımına harcanmış.

Yandaş şirketlere verilen ihalelerde, kamu özel iş birliği projelerindeki ödemelerde, araç saltanatında, baskı cilt harcamalarında, uçak ve araç konvoylarında, beş yıldızlı otellerde yapılan harcamalarda hiçbir tasarrufa gitmeyen kamunun, orman yangınlarıyla mücadele edecek araç gereç ve ekipler konusunda tasarrufa gitmesi son derece absürt değil mi?

Mehmet Şimşek'e sesleniyorum:

Bu tasarruf ormanlarımızı yakıyor ve yakmaya da devam edecek.

Haberiniz olsun!

(DENİZ ZEYREK NEFES GAZETESİ)