YEŞİL MASADA PETROL VAR

18.06.2025 00:00

Emin ÇİFTÇİ / ANALİZ
eminciftci75 @ gmail.com

Bu hafta, şehrimizin en değerli üretim ürünü olan zeytinle başlamak istedim. Evet, nedir bu petrol? Hatta petrolden daha değerli olan ürünümüz nedir? 1 litre petrol türevi yakıt henüz 50 TL bandındayken, litresi 400 TL olan ve değeri hâlâ tam olarak anlaşılamamış bu ürünümüze neden hak ettiği önemi veremiyoruz?

İspanya, dünya zeytin ihracatında %36,7 ile birinci sıradayken; Türkiye, %5,2 ile beşinci sırada yer almaktadır. Küresel zeytin ihracatında ilk beş ülke, toplam ihracatın yaklaşık %77,2'sini gerçekleştirmektedir.

Zeytinyağı ihracatında da benzer bir tablo var. İspanya, dünya zeytinyağı ihracatının %43,2'sini tek başına yaparken; Türkiye sadece %2,9'unu gerçekleştirmektedir. Küresel zeytinyağı ihracatında ilk beş ülke, toplam ihracatın yaklaşık %89,1'ini oluşturmaktadır.

Peki Orhangazi bunun neresinde?

Orhangazi'de yıllık yaklaşık 70 bin ton zeytin hasadı yapılmaktadır. Dünya genelinde yıllık 14 milyon ton zeytin üretildiği düşünüldüğünde, Orhangazi bu üretimin binde 5'ini karşılamaktadır. Bu oran oldukça yüksek bir rakamdır. Ancak Orhangazi'nin potansiyelinin hâlâ altında olduğunu söylemek gerekir.

Zeytinyağı üretiminde ise Orhangazi, yıllık yaklaşık 5 bin ton üretim yapmaktadır. Yani toplanan zeytinlerin yaklaşık yarısı yağlık olarak ayrılmaktadır. Ancak burada dikkat çeken önemli bir sorun kalite konusudur. Dünya genelinde yılda yaklaşık 3 milyon ton zeytinyağı üretilirken, Orhangazi 5 bin ton ile bu miktarın yaklaşık binde 6'sını karşılamaktadır.

Daha fazla rakamla aklınızı karıştırmak istemem. Ancak zeytin konusuna değinmişken, zeytin fidanı konusuna da temas etmemek olmaz. Zeytin ve zeytinyağı üretiminde verimsiz de olsa bir düzen varken, zeytin fidanı konusunda üreticilerimiz hem fiyat hem de üretim açısından maalesef parçalanmış durumda. Çiftçilerimiz bir yandan yeni tarım tekniklerine yabancı, diğer yandan da dışarıdan gelen büyük tüccarlar tarafından fiyat açısından ezilmektedir. Asıl değinmek istediğim nokta da tam olarak budur.

Peki sonuç ve öneri?

Malum, belediyemizde bolca AK Masa bulunmaktadır. Hatta bir de Zeytin Kafe'miz var. Bunlar güzel şeyler. Ama bir de belediyemizde "Yeşil Masa" olsa güzel olmaz mı? Ülkemizdeki 921 ilçe belediyesi ve 81 il belediyesi ile iletişime geçilerek zeytinimiz, zeytinyağımız ve fidanımız hakkında pazarlama faaliyetleri yürütülse güzel olmaz mı?

Dünyada henüz zeytin ve zeytinyağı ile tanışmamış ülkelere bu ürünler tanıtılsa, çiftçimiz tarım marketlerin kucağında ilaç bağımlısı yapılmak yerine tarımsal faaliyetler konusunda bilinçlendirilse, seminerler düzenlense... Ve büyük tüccarlar fidancılarımızı ezerken, "Bu konuda tek muhatap Yeşil Masa'dır" denilse. Tek elden satış yapılarak tüm çiftçilerden doğrusal payla ürün alımı gerçekleşse, bundan herkes faydalanmaz mı?

Tüm bunları yaparsak neler olur bir bilseniz… Ama yok, "Biz birkaç büyük üreticinin memnuniyetini bozamayız, bu işler bize göre değil" diyorsanız… Ben buraya not alıyorum. Elbet bir gün bunları yapacak birileri çıkacaktır. Bu sorumluluğu yalnızca kooperatiflere bırakmakla tüm yükümlülükten kaçamayız, kaçmamalıyız!

Bir sözüm de yaban mersini üreticilerine…

Bu konuya daha sonra daha detaylı değineceğim. Malumunuz, artık mermercilerimiz, müteahhitlerimiz ve petrol ofisi sahiplerimiz birden yaban mersini işine ciddi yatırımlar yaparak yöneldiler. Yanlış mı? Asla değil! Ancak bu bahçeleri gezme imkânım olduğunda gördüm ki, bazı üreticiler bu işi severek ve ciddiyetle yaparken, bazıları ise sadece verilen hibe ve düşük faizli kredi fırsatları için elinin ucuyla tutmakta. Sonuçta da brix oranı çok düşük, kalitesiz yaban mersinleri ortaya çıkmakta. Bu durum beni oldukça üzdü.

Umarım bir an önce Orhangazi'ye borçlu olduklarını hatırlarlar da, yaban mersini konusunda da ilçemizi istenilen seviyelere ulaştırırlar.

Ve son olarak unutmayalım:

ZEYTİNYAĞI PETROLDEN 10 KAT PAHALIDIR.

PETROL HER SENE AZALIR VE BİTER,

ZEYTİNYAĞI HER SENE ARTAR VE GÜÇLENİR.

KIYMETİNİ BİLELİM.