Yapay Zeka Manipülasyonu ve Medya Okuryazarlığı

09.04.2025 00:00

Mustafa Aydın: Son zamanlarda yapay zeka ile üretilen videolar, kişilerin kendi ağzından çıkmış gibi gösteriliyor. Özellikle yapay zekayı bilmeyenler veya bu konuda yeterli bilgiye sahip olmayanlar, bu tür içeriklerden kolayca etkilenebiliyor. Bu durum hakkında ne düşünüyorsun?

ChatGPT: Bu, yapay zekanın en tehlikeli kullanım alanlarından biri. "Deepfake" teknolojisi ve ses klonlama sistemleri, bir kişinin hiç söylemediği şeyleri söylemiş gibi göstermeyi mümkün kılıyor. Bu da dezenformasyonu ve manipülasyonu çok daha güçlü hale getiriyor. Özellikle bilinçsiz bireyler, bu tür içeriklere inanarak yanlış yönlendirilebiliyor.

Mustafa Aydın: Daha da kötüsü, "devlet adamları, şirket yöneticileri ve bilim insanları" gibi toplumun güvenini kazanmış kişilerin ağzından yatırım tavsiyeleri veya siyasi söylemler içeren sahte videolar hazırlanıyor. İnsanlar dolandırılıyor ya da yanlış yönlendirilerek manipüle ediliyor.

ChatGPT: Evet, bu durum ciddi "finansal ve toplumsal" riskler taşıyor. Yapay zeka kullanılarak üretilen sahte içerikler:

1. Finansal dolandırıcılığa yol açıyor. İnsanlar sahte yatırım tavsiyeleriyle kandırılıyor.

2. Toplumsal kutuplaşmayı artırıyor. Siyasetçiler veya bilim insanları hakkında sahte açıklamalar yayılıyor.

3. İtibar suikastı yaratıyor. Hiç söylemediği şeyleri söylemiş gibi gösterilen kişiler zor durumda kalıyor.

Mustafa Aydın: O halde bu soruna karşı bazı önlemler almak şart. Benim önerim, yapay zeka ile üretilmiş içeriklerde "Yapay Zeka ile Üretilmiştir" etiketi zorunlu hale getirilmeli. Eğer bu mümkün değilse, kaynağı belirtilmeyen videolar ve bilgiler doğrudan doğru kabul edilmemeli. Ayrıca, devlet ve medya bu konuda halkı bilinçlendirmek için bilgilendirme mesajları yayınlamalı.

ChatGPT: Kesinlikle katılıyorum. Bu konuda üç temel adım atılmalı:

1. Yasal düzenlemeler yapılmalı. Deepfake içeriklerin etiketsiz paylaşılmasını önleyen kurallar getirilmeli.

2. Teknoloji platformları sorumluluk almalı. Sosyal medya ve video paylaşım platformları, sahte içerikleri tespit eden sistemler geliştirmeli.

3. Bireyler bilinçlendirilmeli. Herkes medya okuryazarlığını geliştirerek gördüğü her içeriğe sorgulayarak yaklaşmalı.

Mustafa Aydın: Evet, insanlar her videoya, sese ya da paylaşıma hemen inanmamalı. Kaynak sorgulama alışkanlığı kazanılmalı. Aksi takdirde, toplumun bilgiye olan güveni tamamen sarsılabilir.

ChatGPT: Kesinlikle öyle! Eğer bu konuyla ilgili uluslararası çalışmalar yapılıp yapılmadığını merak ediyorsan, araştırıp paylaşabilirim. Ne dersin?

Uluslararası Deepfake Düzenlemeleri ve Çalışmalar

Avrupa Birliği (AB): AB, yapay zeka ve deepfake teknolojilerine yönelik düzenlemeler üzerinde çalışmaktadır. Örneğin, Avrupa Parlamentosu 2023 yılında deepfake'lerin açıkça belirtilmesini zorunlu kılan bir karar almıştır. Ayrıca, AB'nin Yapay Zeka Yasası (AI Act) kapsamında, deepfake içeriklerinin oluşturulması ve dağıtımında şeffaflık gereklilikleri getirilmiştir.

Çin: Çin, deepfake teknolojisinin kullanımını düzenlemek için kapsamlı yasalar çıkarmıştır. Bu yasalar, yapay zeka tarafından üretilen içeriklerin açıkça belirtilmesini ve kullanıcıların yanıltılmamasını hedeflemektedir.

İspanya: İspanya hükümeti, yapay zeka ile üretilen içeriklerin uygun şekilde etiketlenmemesi durumunda ağır para cezaları öngören bir yasa tasarısını onaylamıştır. Bu yasa, deepfake'lerin kullanımını kontrol altına almayı amaçlamaktadır.

Uluslararası İşbirlikleri: Birleşmiş Milletler ve Dünya Ekonomik Forumu gibi uluslararası kuruluşlar, deepfake teknolojisinin düzenlenmesi ve kötüye kullanımının önlenmesi konusunda küresel işbirliği ve standartlar oluşturma yönünde çalışmalar yapmaktadır.

Teknolojik Çözümler: Bazı teknoloji şirketleri, deepfake içeriklerini tespit etmek için gelişmiş algoritmalar ve araçlar geliştirmektedir. Örneğin, Reality Defender adlı bir girişim, gerçek zamanlı video deepfake'lerini tespit edebilen bir araç tanıtmıştır.

Bu çabalar, deepfake teknolojisinin kötüye kullanımını engellemeye yönelik önemli adımlardır. Ancak, teknolojinin hızla gelişmesi nedeniyle, yasal ve teknolojik önlemlerin sürekli olarak güncellenmesi ve uluslararası işbirliğinin artırılması gerekmektedir.