Çiftçi çalışıyor, aracı kazanıyor

20.09.2023 10:42

Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Bor ilçesi Çukurkuyu kasabasında domates üreticileriyle bir araya gelerek sorun ve taleplerini dinledi. Maliyetler 2-3 kat artmasına rağmen geçen yıl 2 lira 90 kuruşa sattıkları domatesi, tüccarın ve sanayicilerin bu yıl 3 liradan aldığını belirten üreticiler, "Sektörde herkes her şeye zam yapıyor ama çiftçi bir türlü enflasyona göre ürününe zam yapamadığı için mağduriyet yaşıyor" dedi.

Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise tarlada 3 lira olan domatesin, yerine göre marketlerde 10 lira ile 90 lira arasında satıldığına dikkat çekerek, "Enflasyonun yüzde 60, maliyet artışlarının yüzde 100'ü aştığı bir dönemde mağduriyet yaşayan üretici, önümüzdeki yıl ekim yapmayabilir. Bu durum, gıdaya erişimde ciddi sorun yaşatır" dedi.

Bu şartlarda üretim olmaz!

Domates üreticisi İbrahim Ayhan, "Maliyetler çok arttı, işçilik maliyeti bile 2-3 kart arttı. Maliyetin altında ürün satıyoruz. Hava şartları da bu yıl sulama konusunda bizi zorladı. Ağustos ayında sıcaklık çok yükseldi ve günlük sulama yapmak zorunda kaldık. 3 lira bizi kurtarmıyor. Kendimize pazar arıyoruz, bulamıyoruz. Tarım Kredi Kooperatiflerinden de gerekli desteği, verimi alamadık. Domates piyasanın altına düştüğü zaman bize fireyle zarar veriyorlar. Yüzde 3-4 olan fireyi yüzde 30'a çıkarıp çiftçiyi zor durumda bırakıyorlar" dedi. İbrahim Ayhan, geçen yıl 16 lira olan dolar kurunun bu yıl 27 liraya, 18 lira olan mazotun 38 liraya çıktığını, elektrik fiyatlarının sürekli artarken, gübrenin ve tohumun üç kat arttığının, ilaçlama fiyatlarını arttığını belirtti. Domates üreticisi olarak devletten destek alamadıklarını söyleyen İbrahim Ayhan, "Domates tarlada duruyor. Fabrikalara da vermez isek ürün tarlada kalacak. Böyle giderse domates ekimi düşer. Bu domatesi 20 gün içinde satmak zorundayız. Satamazsak tamamı biter. Soğuk aldığında domates tarlada çürür. Üreticilerin yüzde 80'i bankalara borçlu. Ürünü satıp banka borçlarımızı kapatıyoruz ve yeni sezon için yeniden kredi çekiyoruz. Gelecek yıla hazırlık yapıyoruz. Borçtan bir türlü kurtulup da rahat edemedik. Böyle giderse yakın tamamda tarlalarımız da icradan gidecek" diye konuştu.

Herkes zam yapıyor, çiftçi fiyat indiriyor

Domates üretimiyle ilgili olarak tüccarın, fabrikanın, gübre satanın ve sektörle ilgili herkesin ürününe her istediğinde zam yaptığını belirten İbrahim Ayhan, sadece üreticinin zam yapamadığını, bu nedenle üreticiler olarak mağduriyet yaşadıklarını belirtti. Tarım ve Orman Bakanlığının üreticiye sahip çıkmadığından yakınan İbrahim Ayhan, "Bugün 3 liraya domates satıyoruz. Maliyetin altında bir fiyat… Buna rağmen fabrika 1.5 lira ya da 2 lira dese bile satmak zorundayız. Çünkü size hiç kimse sahip çıkmıyor. Ne Tarım ve Orman Bakanlığı sahip çıkıyor ne Tarım Kredi Kooperatifleri sahip çıkıyor. Çok zor durumdayız. Çok üzülüyorum. Dört mevsimi olan bir ülkede yaşıyoruz. Üretici olarak tarımın en güzelini yapmaya çalışıyoruz ama bize sahip çıkan yok. Artık yeter bakanlık buna bir el atsın!" şeklinde konuştu. Gürer ise yaptığı açıklamada, "Tarım ve Orman Bakanlığı planlamadan uzak. Domates ekiliyor, ürün var, üretici zor şartlar altında ekip yapıyor ancak ürün maliyetini bile karşılamıyor. Öyle olunca da üretici farklı arayışlara girerek, ürün desenini değiştiriyor. Çiftçi ürün desenini değiştirince de sorunlar katlıyor. Mutlaka bir planlama olmalı, burada yetişen domatesin bir yıl sonra kaç lira olacağı, ekim yapılmadan binilmeli" dedi.