Üçüncü Göz Gazetesi: Mahkumlar ve Yakınlarının Umutlarıyla Oynanan İnfaz Oyunu

Muharrem DEĞİRMEN /GÖZLEM
muharremdegirmen @ gmail.com

Türkiye, yıllardır ceza infaz sisteminde kapsamlı reformlar bekliyor. Bu beklentiler, mahkumların ve yakınlarının hayatlarına dokunan birçok sorunla şekilleniyor. Cezaevlerinde kalanların insan hakları, adaletin tesisi, toplumsal barış ve suçun tekrarının önlenmesi bu reformların temel hedefleri olarak görülüyor. Ancak her yeni infaz yasası değişikliği, umutları yeşertirken, çoğu zaman hayal kırıklıklarıyla sonuçlanıyor. Haziran 2025'te yürürlüğe giren yeni infaz yasası da bu sürecin son halkası oldu.

Türkiye'de infaz yasaları konusunda yıllardır süren bir tartışma var. Cezaevlerinde insan haklarına uygun yaşam koşulları sağlanması, infaz sürelerinin adaletle örtüşmesi, cezaevlerinde rehabilitasyon ve topluma yeniden kazandırma amaçlarının gerçekleşmesi, hem mahkumlar hem de toplum için hayati önem taşıyor. Ayrıca, cezaevinde geçirilen sürenin uzunluğu, aile bağlarının zedelenmesi, psikolojik ve ekonomik yıkımlar, toplumda geniş bir infaz yasası reformu talebini doğurdu.

Son yıllarda çeşitli yargı paketleri ile infaz yasasında düzenlemeler yapılsa da, kapsamlı bir değişiklik gerçekleşmedi. Yeni infaz yasası, bu uzun süreçte toplumda ve cezaevlerinde artan beklentilerin karşılanması için büyük bir umut olarak görülüyordu. Sosyal medyada, cezaevlerinde bekleyen mahkumların yakınlarından yükselen "Adalet herkese eşit olsun" çağrıları, yılların birikmiş mağduriyetinin ifadesiydi.

Yasa çıktı…

Ne yazık ki ortak görüş "Dağ Fare Doğurdu" oldu!..

Mahkumlar ve aileleri, yeni yasadan önce büyük bir heyecanla umutlanmıştı. Ancak yasayla gelen düzenlemeler, beklentilerin gerisinde kaldı.

Birçok mahkum, infaz yasasının "dağın fare doğurması" olduğunu düşünüyor. Onlara göre, düzenlemeler yetersiz, beklentiler boşa çıkarılmış durumda. Uzun yıllar hapis cezası alanlar, "Adalet bizlere eşit davranmıyor" diye tepki gösteriyor. Sosyal medyada bu konuda açılan platformlarda "Beklediğimiz reform olmadı, cezaevinden çıkmak hala hayal" gibi paylaşımlar çoğalıyor.

Mahkumların aileleri için durum daha da zor. Yıllarca devam eden cezaevi süreçleri, ekonomik zorlukları ve psikolojik travmaları beraberinde getiriyor. Yeni yasaya dair umutları, eksik düzenlemelerle suya düştüğünde, ailelerin yaşadığı hayal kırıklığı daha da derinleşiyor. Bir anne, "Oğlumun yıllardır çektiği acıları bir yasayla biraz olsun hafifletmek istedik ama yine yalnız kaldık" diyerek yasanın eksiklerini özetliyor.

Yeni infaz yasası, sadece mahkumların değil, aynı zamanda toplumun da adalet beklentisi açısından önem taşıyor. Toplumsal barış ve suça karşı caydırıcılık arasında hassas bir denge kurulmalı.

İnsan hakları örgütleri, yasayı yeterli bulmuyor. Özellikle cezaevlerindeki insan hakları ihlallerinin sürmesi, infaz sürelerinin adil olmaması ve rehabilitasyon programlarının yetersizliği eleştiriliyor. İnsan hakları savunucuları, infaz yasasının daha kapsayıcı ve eşitlikçi olması gerektiğini belirtiyor.

Hukukçular ise yasanın hukuk devleti ilkesine uygunluğunu sorguluyor. Bazı ceza hukukçuları, yasanın toplumun adalet beklentilerini karşılamadığını, daha çok "gösteriş amaçlı" düzenlemeler içerdiğini belirtiyor. Ayrıca, yasada adaletin sağlanması için gereken ceza politikası değişikliklerinin eksikliği vurgulanıyor.

Cezaevinde geçen yıllar sadece mahkumlar için değil, aileleri ve toplumu için de derin yaralar açıyor.

Uzun süreli hapis cezaları, mahkumlarda ciddi psikolojik sorunlara yol açıyor. Depresyon, anksiyete ve umutsuzluk yaygın. Yeni yasanın psikolojik destek ve rehabilitasyon programlarına yeterince yer vermemesi eleştiriliyor.

Mahkum yakınları, aile bağlarının zayıflamasından ve sosyal izolasyondan şikayetçi. Bu durum, özellikle çocuklar üzerinde kalıcı travmalar yaratıyor. Yeni infaz yasasının bu sosyolojik etkileri azaltmaya yönelik herhangi bir destek mekanizması içermemesi ciddi bir eksiklik olarak görülüyor.

Yeni infaz yasası, toplumun ve mahkumların yıllardır beklediği reformları içermediği için "Dağın fare doğurması" benzetmesiyle sıkça eleştiriliyor.

Yasaların kapsamı siyasi ve sosyolojik dengelerle belirleniyor. Bazı suç gruplarına yönelik düzenlemelerin dışlanması, kamuoyunda adaletin herkese eşit uygulanmadığı algısını yaratıyor. Bu da reformların eksik kalmasına yol açıyor.

Ceza infaz kurumlarının fiziki koşulları, personel yetersizliği, rehabilitasyon imkanlarının sınırlılığı gibi yapısal sorunlar çözülmeden sadece yasayla "mucize" beklemek mümkün değil.

Yeni çıkan infaz yasası, beklentileri tam olarak karşılamasa da, Türkiye'de infaz reformlarının başlaması için bir fırsat olabilir. Ancak bu fırsat, yüzeysel düzenlemelerle değil, kapsamlı ve adalet temelli bir yaklaşımla değerlendirilmeli.

Mahkumlar ve yakınları yıllarca süren mücadelelerinde "adalet" talep ediyorlar. Toplumun tüm kesimleri bu adalet talebini duymalı, anlamalı ve desteklemeli. Ancak böylece, hayal kırıklıkları azalacak, toplumsal barış güçlenecek, infaz yasaları insan onuruna uygun hale gelecektir.

Aslında çözüm basit. Yıllardır bunun mücadelesini veren İrfan Aydın'ın söylediklerini ve sizlere sundu raporları uygulamaya koysanız sorun çözülecektir.

Araştırmacı Gazeteci İrfan Aydın, Türkiye'de infaz yasalarında adaletin sağlanması yönünde yürüttüğü uzun soluklu mücadeleyle biliniyor. Aydın, özellikle infaz sistemindeki çarpıklıkları net ve çarpıcı ifadelerle kamuoyuna taşıyor. 30 Mart 2020 tarihli "Çakıcı Yasası" gibi düzenlemelerin, adli mahkûmlar ile örgütlü suçluları arasında eşitlik sağlamaktan çok özel çıkar gruplarına hizmet ettiği eleştirisini getirerek yasadaki çifte standardı açıkça ortaya koydu

İrfan Aydın, bu süreçte sadece yazılarıyla değil, televizyon ve sosyal medya platformlarında yaptığı açıklamalarla da dikkat çekti. "3. Göz" gibi canlı yayın programlarına katılarak infaz yasasındaki adaletsizlikleri ve sistemin kamuoyundan gizlenen yönlerini tartışmaya açtı. Adalet mekanizmasının şeffaf olması gerektiğini vurgulayarak, usulsüz uygulamaların ve hukuken tartışmalı düzenlemelerin halkın gündemine taşınmasında aktif rol oynadı .

Son olarak, yakın tarihte Adalet Komisyonu'nda alınan kararlar üzerinden de sert eleştirilerde bulundu. Özellikle "FETÖ'ye adalet yoksa, adli mahkûmlara da yok" anlayışının kabul görmemesi gerektiğini savundu. Kamuoyunda Hukuk Çetesi olarak bilinen yapı İrfan Aydın tarafından İlk 20202de haber yapıldı ve bugün yaşanan her şeyde ana sebep Hukuk Çetesidir fikrini ortaya atan ilk isim oldu.Aydın'a göre, bütün mahkûmlar hukuk önünde eşit olmalı; aksi halde infaz yasası adaletsiz ve ayrımcı hale gelir.

Kamuoyu nezdinde artan dikkat ve basın-yayında sağlanan görünürlük sayesinde İrfan Aydın, infaz yasasının mevcut haliyle yetersiz olduğunu net şekilde ifade ediyor. Onun mücadelesi, Türkiye'de ceza adaleti sistemine dair daha kapsayıcı, insan odaklı ve eşitlikçi bir bakış açısına geçilmesi gerektiğini savunuyor. Bu çaba, infaz yasasının sadece hükümlüleri değil, tüm toplumsal vicdanı kucaklayacak şekilde yeniden düzenlenmesi çağrısı anlamına geliyor.

Muharrem DEĞİRMEN /GÖZLEM / diğer yazıları